Beste lezer,
Welkom bij mijn nieuwsbrief Over Morgen. Een nieuwsbrief waarin ik iedere twee weken in ga op ontwikkelingen en innovatie in de regionale journalistiek.
Dit zijn de weken van de voorspellingen voor de nabije toekomst. Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek vraagt bijvoorbeeld elk jaar rond deze tijd mensen uit de media naar hun verwachtingen voor het komende jaar. Een idee dat ze afkeken bij onderzoeksinstituut Nieman Lab dat al langer vergelijkbare lijstjes maakt.
Voor wie geen zin heeft om dat allemaal te lezen, in de volgende editie van Over Morgen verzamel ik wat voor mij de highlights waren bij Nieman Lab. In deze editie eerst mijn eigen voorspelling voor het nieuwe jaar: nieuwsbrieven gaan de regionale media opschudden.
In mijn allereerste nieuwsbrief schreef ik al over de problemen waar regionale media (en dan vooral de kranten) mee te maken hebben. Lang hadden ze het monopolie op informatie, bij gebrek aan een alternatief konden ze redelijk eenvoudig een grote groep lezers bereiken. Het internet maakte daar een einde aan. Informatie was plotseling overal. En de lezer dus ook.
Het legde een bom onder de relevantie van de dagbladen en dwingt hen nu al meer dan een decennia om van koers te veranderen. Om staande te blijven zullen ze zich niet langer moeten richten op een brede doelgroep maar enkel nog op de groep lezers die bereid is te betalen voor hun verhalen. En die focus, die zorgt onherroepelijk voor een herschikking van het regionale medialandschap.
Het internet is niet meer ‘plat’
Steden, gemeentes, provincies waren natuurlijk al nooit een homogene gemeenschap. Er zijn nou eenmaal scheidslijnen tussen jong en oud, rijk en arm, hoog- en laagopgeleid, progressief en conservatief en bewoners van stad en platteland. En die scheidslijnen worden alleen maar scherper doordat het nu veel makkelijker is om binnen je eigen bubbel te blijven. En dat komt niet alleen door de algoritmes van Twitter en Facebook maar ook door de keuzes die we zelf maken. We volgen maar een beperkt aantal media echt trouw. En dat zijn die media, die dicht bij onze eigen identiteit liggen.
Daar komt bij dat het een stuk moeilijker is geworden om vrijblijvend buiten je eigen bubbel te kijken. Nog niet zo lang geleden had een verhaal dat online kwam de potentie om heel erg veel mensen te bereiken. Online was er een gelijk speelveld voor iedereen, een platte wereld zonder obstakels. Maar door betaalmuren, een overdaad aan aanbod en sturende algoritmen is de potentie dat een stuk veel mensen bereikt veel lager geworden.
Techjournalist Alex Kantrowitz schreef over de gevolgen daarvan onlangs in een aflevering van zijn nieuwsbrief Big Technology, met de titel ‘The internet was once flat. No longer’. Doordat we dat verandert ook de structuur van het internet, schrijft hij:
Information on one part of the internet is likely to stay there, and only a tiny percent of stories break through. Rather than one big community, the web is a community of communities. And often, they don’t overlap at all.
Voor het overgrote deel van de lezers is er bovendien sowieso geen enkele reden om buiten de eigen groep te stappen:
Blogging in the mid-2010s expanded to passion publishing, and now every community has a few dedicated scribes and brands covering their every move. People can therefore stay informed (or entertained) without leaving their comfort zone. So ideas they’d once encounter out of necessity now no longer come close.
Dat gaat ook op in de regio. Regionale kranten bereiken een bepaalde groep. Maar het is extreem moeilijk om die groep groter te maken. Hun interesses liggen te ver uit elkaar. Groepen die zo gescheiden van elkaar zijn, gaan elkaar slechts zelden vinden bij hetzelfde platform. Laat staan dat verschillende groepen bereid zijn om voor de inhoud van een en hetzelfde platform te betalen. Toch wel van groot belang om je medium in de lucht te houden.
Wie duikt in de vrije ruimte?
Er vallen dus gaten tussen de nieuwsbehoeften van het publiek en de reikwijdte die bestaande media hebben. Een groeiende groep lezers heeft een (latente) nieuwsbehoefte die niet gestild wordt en daar liggen kansen voor nieuwe platformen.
Dat is in het verleden al eerder gebleken. Talloze kleine lokale nieuwssites zagen vijftien jaar geleden het levenslicht die vaak vooral sterk inzetten op 112-nieuws maar desalniettemin de gratis weekbladen in hun gebied behoorlijk deden schudden. Er zijn genoeg plekken waar het weekblad nauwelijks relevant meer is en een lokale nieuwssite de belangrijkste informatiebron is voor inwoners.
We staan nu aan de vooravond van een golf van nieuwe lokale platformen gedragen op de vleugels van de nieuwsbrief. De nieuwsbrief is het ideale middel om nieuwe journalistieke initiatieven te lanceren. De kosten zijn nihil, het effect is makkelijk meetbaar en het bereik is misschien lager maar ook minder volatiel dan bij een website. Bovendien ben je wel voor de marketing maar niet voor de verspreiding afhankelijk van social media waardoor je onafhankelijker kan opereren.
Veel grote aanbieders voor het versturen van nieuwsbrieven bieden daarnaast de mogelijkheid om abonnementen aan te bieden aan lezers. Een redactie betaald door de lezers lonkt.
Hoe het kan werken, laten deze twee voorbeelden uit Engeland en de Verenigde Staten zien:
In Manchester begon Joshi Hermann in juni 2020 The Manchester Mill uit frustratie met de volgens hem veel te oppervlakkige lokale media. De grote krant in de regio, de Manchester Evening News, is door een lange reeks bezuinigingen vooral een ‘contentfabriek’ geworden waar tientallen berichten per dag de site op stromen om het bereik op te pompen om zoveel mogelijk views en clicks op advertenties te krijgen. Diepgravender journalistiek krijgt daardoor volgens Hermann bij hen nauwelijks ruimte, legt hij uit in dit essay dat hij schreef bij de lancering van The Mill. Dat doet hij zelf wel door in zijn dagelijkse nieuwsbrief voor betalende lezers en gratis wekelijkse nieuwsbrief de focus te leggen op grotere verhalen uit de regio waarbij hij even een stapje terug wil zetten en op zoek gaat naar de mensen achter een verhaal. Met succes, The Mill heeft momenteel 14.000 leden, waarvan zo’n 1000 7 pond per maand betalen voor een abonnement. Van de inkomsten van de nieuwsbrief kan Hermann leven, twee journalisten in dienst hebben en geld overhouden om freelancers in te huren.
Het tegenovergestelde in opzet van The Mill is Axios Local, lokale edities van de grote Amerikaanse nieuwssite Axios. Axios onderscheidt zich met wat ze ‘smart brevity’ noemen. Ze knippen verhalen op in hapklare brokken volgens een vast format. Binnen een minuut weet je wat er speelt, waarom het belangrijk is en wat de gevolgen zijn. Dat format werkt op lokaal niveau ook heel goed voor wie vooral behoefte heeft om bij te blijven bij wat er in de eigen stad speelt en daar een klein beetje duiding bij wil hebben. In veertien steden in de Verenigde Staten zijn momenteel edities van Axios Local en er staan er nog elf op stapel. Geld komt van advertenties (en ik vermoed dat er ook nog wel wat kapitaal van investeerders in zit). Zelf volg ik uit nieuwsgierigheid de editie van Charlotte, de grootste stad in de staat North Carolina. Wat me opvalt is dat ze hun nieuwskeuzes heel goed afpassen op hun beoogde doelgroep: jonge stedelingen. Er staat best veel winkel- en horecanieuws in bijvoorbeeld.
In Nederland heb ik zulke initiatieven tot nu toe nog niet gezien. Al is sinds september AlphenCC in de lucht, een nieuwsbrief voor Alphen aan den Rijn met een eigen redactie die is verbonden aan het Leidsch Dagblad. In het nieuwsbericht bij de lancering werd ook gewezen naar de nieuwsbrieven uit de VS al gaat die vergelijking voor mijn gevoel een beetje mank. Doel van de nieuwsbrief lijkt toch vooral dat lezers doorklikken naar premium-verhalen van het dagblad en zich daar gaan abonneren.
Nee, het is wachten op de start-ups die een kans zien en die grijpen. Met diepgravende journalistiek zoals The Mill of door nieuws handig te verpakken zoals Axios Local. En als ze het lukt om door te breken, dan gaan de regionale dagbladen en omroepen zeker geduchte concurrenten bij krijgen. En dat is alleen maar goed, want concurrentie dwingt ook hen tot vernieuwen.
Vond je deze nieuwsbrief interessant? Abonneer je dan. En stuur hem vooral ook door!
Dit was de zesde editie van Over Morgen. De vorige edities gemist? Klik op de links hieronder om ze terug te lezen: