Een nieuwe manier om journalistieke verhalen op te schrijven, kunstmatige intelligentie die zelf nieuwsverhalen maakt en *ping* de push-verslaving van redacties. Welkom bij mijn nieuwsbrief Over Morgen over ontwikkelingen en innovatie in de regionale journalistiek.
Voordat we beginnen. Na de zomer schreef ik al een beetje te willen gaan experimenteren met de opzet van deze nieuwsbrief. Dat experiment kwam afgelopen weken in een stroomversnelling omdat ik na vier jaar chef weer zelf ben gaan schrijven. En nu ik weer zoveel schrijf, viel het grote stuk waar ik elke nieuwsbrief mee begon me steeds zwaarder. Terwijl in het lijstje daaronder ik juist wel veel lol heb. Dus daarom: Over Morgen als listicle. Laat vooral weten wat je ervan vindt!
Semafor is live. Naar de livegang van Semafor werd reikhalzend uitgekeken in de mediawereld. Semafor is het kindje van Ben en Justin Smith. Smith nummer 1 stond ooit aan de wieg van Buzzfeed en was een tijdlang mediacolumnist van de New York Times (met een aantal grote scoops op zijn naam). Smith nummer 2 maakte vooral naam als CEO van Bloomberg, een van de grootste persbureaus van de Verenigde Staten. Bovendien trokken ze de afgelopen maanden een aantal bekende journalisten aan. Dat de verwachtingen hooggespannen waren, mag wel duidelijk zijn. Vooral ook omdat de Smiths beloofden met een echt vernieuwend concept te komen dat een einde moet maken aan de polariserende rol van de media. Hun idee is dat de vermenging van feit en opinie (de Wierd Duk-manier zullen we maar zeggen) de verhoudingen in de maatschappij op scherp zet. Door feit en mening duidelijk van elkaar te scheiden zou journalistiek weer transparanter moeten zijn.
In de praktijk blijkt het vooral de manier van schrijven te zijn die voor die transparantie moet zorgen. Een Semafor-artikel is opgedeeld in blokken. Eerst schrijven ze een feitelijk nieuwsverhaal, daarna is er een blokje met de analyse van de auteur, vervolgens een tegenargument en nog wat links voor wie dieper een verhaal in wil duiken. Het leest wel fijn omdat je direct alle context hebt en weet hoe die te rangschikken. Maar of het een einde maakt aan polarisatie? Ik betwijfel het.AI schrijft stukken (1). De ontwikkelingen binnen de kunstmatige intelligentie volgen elkaar afgelopen maanden in razendsnel tempo op. Vooral indrukwekkend zijn de stappen die genomen worden met zogeheten LLM-concepten (large language models). Op basis van heel veel data kunnen die zelf nieuwe dingen maken. DallE is het bekendste voorbeeld. Op basis van tekst maakt dit algoritme zelf afbeeldingen. (Deze video legt uit hoe dit soort algoritmes werken.) Nathan Baschez vroeg zich af of deze techniek ook voor tekst zou kunnen werken. Wat nou als je aan een chatbot vraagt om je het laatste nieuws te vertellen en je een door het algoritme geschreven stuk tekst krijgt dat precies op jou toegesneden is en waar nooit een einde aan komt, tenzij je dat zelf wil. In dit stuk werkt hij alle stappen uit die nodig zijn om tot zoiets te komen. Het klinkt veelbelovend maar vanuit ethisch oogpunt kan je er ook nogal wat vraagtekens bij zetten. Want hoe weet je eigenlijk of alles in de tekst die het algoritme voor jou componeert betrouwbaar is? Maak je hiermee niet een nog grotere filterbubbel dan die de algoritmes van YouTube en Facebook nu al creëeren? En heel praktisch: wie levert de input voor dat nieuwsartikel?
AI schrijft stukken (2). Baschez is niet alleen nieuwsbrievenschrijver maar ook programmeur. In die rol bouwde hij Lex, een AI-tool die helpt bij het schrijven van stukken. In deze video laat hij zien hoe het werkt. Op basis van wat je al getikt hebt, kan hij zelf je verhaal verder aanvullen. Die cocreatie met AI is heel interessant, biedt misschien ook wel nieuwe mogelijkheden en kan zeker de creativiteit aanwakkeren. DallE wordt op dit moment op die manier ook al veel gebruikt. Ontwerpers vragen bijvoorbeeld om suggesties voor een groen theekopje waar ze vervolgens weer zelf mee aan de slag gaan. Met Lex zou dat misschien ook wel kunnen. Schrijf mijn stuk als een analyse, bijvoorbeeld. Of schrijf mijn stuk in de stijl van Morning Brew. Interessant om over verder te denken.
Push-verslaving. Elger van der Wel verwees in zijn medianieuwsbrief naar dit stuk van PressGazette over mobiele notificaties. Oftewel: de push. Tot een paar jaar geleden was het pushbericht voorbehouden aan echt breaking news. Een dodelijk ongeluk op de snelweg? Ja, dat was een push. Een wethouder stapt op? Was al twijfelachtig. Drie tips om warm te blijven als de kachel uitstaat? Nooit een keer. Sindsdien is het behoorlijk veranderd. Veel redacties pushen op gezette tijden en doen dat vaak wel een keer of vijf per dag. PressGazette turfde 27 titels twee weken lang en telde maar liefst 2300(!) pushes. Die waren echt niet allemaal van het kaliber ‘breaking news’ (al overleed queen Elizabeth wel in die periode). Conclusie uit het onderzoek van PressGazette is dat redacties de push nu vooral zien als een extra manier om publiek naar hun site te trekken. Een push is behoorlijk aanwezig, hij sneeuwt niet onder in je mailbox zoals een nieuwsbrief wel doet en heeft geen last van ondoorzichtige algoritmen die je wel of niet op kunnen pikken zoals op social. Ik heb zelf nog altijd mijn vraagtekens bij deze strategie. Zoals zoveel ‘growth hacks’ hebben ze op korte termijn een groot positief effect maar slaat dat op lange termijn vaak om. Die barrage aan push-berichten maakt de push namelijk minder effectief. Tot op zo’n punt dat steeds meer mensen hun notificaties uitzetten omdat ze het niet fijn vinden te worden gestoord voor in hun ogen onbenulligheden. Best lastig, want wat als je straks wel echt ‘breaking news’ hebt en iedereen zijn notificaties heeft uitgezet?
Kwaliteits-TikTok. NRC zit op TikTok. En dat is interessant want wat ze op TikTok doen, slaat helemaal niet aan. De krant zette vorige maand drie korte explainers op het sociale medium die allemaal niet veel verder komen dan 300 views. Blijkbaar zit de TikTok’er niet echt te wachten op dat soort content. Terug naar de tekentafel dus. Want van alle social media is bij TikTok content echt king. Het algoritme lijkt niet te selecteren op je naam en reputatie maar op hoe aantrekkelijk je video is. Dat gaat als volgt: het algoritme laat elke video aan een kleine groep gebruikers zien. Als die het tof vinden, volgt een grotere groep gebruikers. Als die ook weer enthousiast zijn, volgt een nog grotere groep. Zo kan een video heel snel heel veel mensen bereiken. Maar ook heel snel sterven in schoonheid. Hoe je kan spelen met het algoritme legt Alex Kantrowitz uit in deze post.
Vond je deze nieuwsbrief interessant? Abonneer je dan. En stuur hem vooral ook door! En wil je eens doorpraten over nieuwsgebruik of innovatie in de journalistiek? Laat het me vooral weten door deze mail te beantwoorden.
Dit was de 22ste editie van Over Morgen. De vorige edities gemist? Hieronder de links naar de drie meest recente: